การรักษาด้วยสเต็มเซลล์ในน้องหมา





การรักษาด้วยสเต็มเซลล์ในน้องหมา

     เชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยได้ยินเกี่ยวกับ สเต็มเซลล์ (Stem Cell) ที่ใช้ในการรักษาโรคต่างๆในมนุษย์กันมาบ้างแล้ว  ไม่ว่าจะเป็นการรักษาโรคเลือดต่างๆ โรคทางพันธุกรรมบางชนิด โรคทางระบบประสาท โรคอัมพาต ฯลฯ.......

ทราบหรือไม่???..ปัจจุบัน การปลูกถ่ายสเต็มเซลล์ ไม่ได้ใช้รักษาเฉพาะมนุษย์ แต่ยังรวมถึงหมาของเราด้วยนะ

สเต็มเซลล์ คืออะไร?

     ก่อนอื่นเราต้องรู้ก่อนว่าเซลล์ คืออะไร...สเต็มเซลล์นั่นคือ เซลล์ชนิดพิเศษที่สามารถแบ่งตัวได้อย่างไม่จำกัดและสามารถเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์อะไรก็ได้เกือบทุกชนิดในร่างกายเพื่อทดแทนเซลล์ที่เสื่อมสภาพไปค่ะ....เป็นเซลล์เริ่มต้นของทุกๆอย่างเราจึงเรียกสเต็มเซลล์ว่า “เซลล์ต้นกำเนิด”

     การปลูกถ่ายสเต็มเซลล์เข้าไปบริเวณที่ผิดปกติ จะเปลี่ยนแปลงไปทำหน้าที่ทดแทนเซลล์บริเวณดังกล่าวและกระตุ้นให้เซลล์หรือเนื้อเยื่อบริเวณใกล้เคียงแบ่งตัวเกิดการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ในบริเวณที่ปลูกถ่าย ด้วยคุณสมบัติของสเต็มเซลล์ จึงถูกนำมาใช้เป็นหนึ่งในอายุรศาสตร์ฟื้นฟู เพื่อมุ่งหวังในการซ่อมแซมอวัยวะที่มีความผิดปกติจากความเสื่อมและโรคต่างๆ

ประเภทของสเต็มเซลล์ที่จะปลูกถ่าย แบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ

การปลูกถ่ายโดยใช้เซลล์ต้นกำเนิดจากตนเอง (Autologous stem cell transplantation) : 

     เป็นการเก็บเซลล์ได้จากไขมัน หรือ ไขกระดูก แล้วนำเซลล์ที่เก็บได้นั้นไปเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ ให้แบ่งตัวเพิ่มจำนวนมากพอ ก่อนที่จะนำกลับมาปลูกถ่ายเข้าที่ข้อต่อค่ะ วิธีนี้จะปลอดภัยสูง มีปฏิกิริยาต่อต้านของร่างกายน้อยมาก แต่มีข้อเสียคือต้องวางยาสลบ 2 ครั้ง ในขั้นตอนเก็บ และ ขั้นตอนปลูกถ่าย และจะใช้ระยะเวลานาน 

การปลูกถ่ายเซลล์โดยใช้เซลล์ต้นกำเนิดจากผู้อื่น (Allogeneic stem cell transplantation) :

     วิธีนี้จะสะดวกกว่า วางยาสลบเพียง 1 ครั้ง ในขั้นตอนปลูกถ่าย แต่ต้องทำการตรวจความเข้ากันได้ของสเต็มเซลล์และร่างกายของสัตว์เลี้ยงก่อน

สเต็มเซลล์ใช้เสริมการรักษาโรคใดได้บ้าง?

     ปัจจุบันมีการศึกษาการใช้สเต็มเซลล์ในการรักษาหลายๆโรคในสุนัขง เช่น  โรคช่องปากอักเสบเรื้อรัง โรคลําไส้อักเสบ โรคผื่นภูมิแพ้ในสุนัข หอบหืด แผลหลุมที่กระจกตา กระจกตาอักเสบเรื้อรัง โรคตาแห้ง แต่โรคที่มีการศึกษาอย่างกว้างขวางและเป็นที่นิยมคือ โรคกระดูกและข้อเสื่อมและโรคทางระบบประสาทอัมพฤกษ์/อัมพาต จากความเสียหายของไขสันหลัง 

     การใช้สเต็มเซลล์ในการรักษาข้อเสื่อม เพิ่มประสิทธิภาพการรักษา ร่วมกับการให้ยาบำรุง หรือ การผ่าตัดหากจำเป็น ลดความถี่และลดการใช้ยาลดอักเสบในระยะยาวลดผลข้างเคียงจากการใช้ยา ช่วยให้น้องหมาที่ป่วยมีการฟื้นตัวได้เร็วขึ้นและสามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น โดยจะเริ่มเห็นการเปลี่ยนแปลงหลังการปลูกถ่าย 1-10 วัน

     อย่างไรก็ตามสเต็มเซลล์นั้นเป็นทางเลือกที่ใช้เสริมเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาที่ยังจำเป็นต้องกินยาหรือสารเสริมอาหารบางชนิดอยู่ และถึงแม้ว่าจะได้รับการปลูกถ่ายสเต็มเซลล์ไประยะหนึ่งจนไม่มีอาการเจ็บปวดแล้ว ก็ไม่ควรปล่อยให้น้องวิ่งแบบคึกคะนองจนเกินไป หากกลับมาเจ็บซ้ำจะเรื่องใหญ่ และ ควรให้ออกกำลังกายเพิ่มกล้ามเนื้อที่มีแรงกระแทกต่ำด้วยธาราบำบัด เช่น ว่ายน้ำ/เดินสายพานใต้น้ำอย่างสม่ำเสมอ