แบบนี้ก็มีด้วย! ทำความรู้จักภาวะ “ท้องเทียม” ในสุนัข

แบบนี้ก็มีด้วย! ทำความรู้จักภาวะ “ท้องเทียม” ในสุนัข

       น้องหมาบ้านใครเคยมีอาการแบบนี้บ้าง เต้านมใหญ่ขึ้น ท้องโต น้ำนมไหล เจ้าของอย่างเราเห็นก็คิดว่าแบบนี้ท้องแน่นอน! รีบพาน้องหมาไปหาคุณหมอเตรียมตัวเป็นคุณแม่มือใหม่ป้ายแดงดีกว่า แต่พอไปตรวจกลับไม่พบอะไร กลายเป็นว่าสุนัขไม่ได้ท้อง แล้วเกิดอะไรขึ้นกับน้องหมาของเรา ทำไมเขาอาการเหมือนสุนัขที่ตั้งครรภ์ เรามาทำความรู้จักภาวะ “ท้องเทียม” ในสุนัขกัน

ภาวะท้องเทียม หรือ ท้องลม คือภาวะที่น้องหมามีลักษณะภายนอกและระดับฮอร์โมนคล้ายกับน้องหมาตั้งท้อง เช่น นมตั้งเต้า มีน้ำนมไหล ช่องท้องดูขยาย มีพฤติกรรมขุดทำรังสำหรับคลอด บางตัวอาจจะเอาตุ๊กตาหรือของเล่นมากอดหรือกกเหมือนกำลังเลี้ยงลูก บางตัวอาจจะมีพฤติกรรมก้าวร้าวหวงของเล่นหรือตุ๊กตาผิดปกติเหมือนน้องหมาหวงลูกหมา แต่จริง ๆ แล้วน้องหมาตัวนั้นไม่มีลูกอยู่ในท้องเลย โดยมักจะพบอาการนี้หลังจากน้องหมาเป็นสัดได้ประมาณ 2-3 เดือน

อาการทางคลินิกและการตรวจวินิจฉัย

       ท้องเทียมมักจะเกิดขึ้นหลังจากระยะเป็นสัด 6-12 สัปดาห์ จนเลยระยะตั้งท้องไปหลายสัปดาห์จึงหาย ทำให้เจ้าของคิดว่าสุนัขตัวเองตั้งท้อง อาจพบในสุนัขสาวที่เริ่มมีวงรอบการเป็นสัดครั้งแรก และอาจเกิดขึ้นทุก ๆ ครั้งของวงรอบการเป็นสัด อาการโดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 2 แบบคือ

1. Covert pseudopregnancy แม่สุนัขจะแสดงอาการเพียงเล็กน้อยจนถึงขั้นไม่แสดงอาการออกมาเลย

2. Overt pseudopregnancy แบบนี้สัตว์จะแสดงอาการชัดเจนมากจะหมือนกับสุนัขที่ตั้งท้องตามปกติทุกประการ คือ นํ้าหนักเพิ่ม ช่องท้องและเต้านมขยายใหญ่หัวนมบวมตึงเมื่อบีบจะพบว่ามีนํ้าใส ๆ ไหลหรือนํ้านมออกมา มีเมือกไหลออกมาจากทางช่องคลอด บางรายแสดงอาการแพ้ท้อง เช่น อาเจียน ท้องเสีย เบื่ออาหาร บางตัวกินเก่งและนอนแก่งมากขึ้นจนถึงระยะเวลาสุนัขจะแสดงอาการเหมือนจะคลอดลูก มีการสร้างรังเพื่อคลอดลูก ต่อมาอาการจะค่อย ๆ หายไป โดยท้องและเต้านมจะค่อย ๆ ยุบลง และอาการอื่น ๆ ก็จะหายไป

การรักษาสุนัขที่มีภาวะท้องเทียม

       โดยทั่วไปแล้วน้องหมาที่มีภาวะท้องเทียม ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา เพราะเมื่อระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนลดลงอาการท้องเทียมก็จะหายไปได้เอง ซึ่งมักจะกินระยะเวลาประมาณ 2-3 อาทิตย์ นอกจากนี้ไม่ควรทำอะไรที่เป็นการกระตุ้นเต้านมของน้อง เช่น อย่านวดเต้านมหรือบีบเต้านม และอย่าประคบอุ่นที่เต้านม หรืออย่าปล่อยให้น้องหมาเลียเต้านมตัวเองเพราะจะยิ่งทำให้น้ำนมไหลมากขึ้น อาจใช้วิธีใส่ปลอกคอกันเลียให้น้องหมาที่เลียเต้านมตัวเองก็ได้ และเจ้าของควรเก็บของเล่นหรือตุ๊กตาที่น้องหมาเอาไปกกหรือเอาไปเลี้ยงเป็นลูกออกไป 

       ในบางรายที่มีปัญหาเต้านมเต่งมากหรือมีน้ำนมไหลเยอะ อาจจะมีการให้ยาในกลุ่มขับน้ำเพื่อทำให้การสร้างน้ำนมลดลง หรืออาจให้ยาฮอร์โมนบางชนิดที่ออกฤทธิ์ระยะสั้นในการยับยั้งการสร้างน้ำนมร่วมด้วย ส่วนรายที่มีอาการท้องเทียมนานเกิน 8 สัปดาห์ อาจจะต้องพามาพบคุณหมอเพื่อหาโรคบางโรคที่อาจทำให้อาการท้องเทียมกินระยะเวลานานผิดปกติ เช่น โรคตับ ฮอร์โมนไทรอยด์ผิดปกติ

การป้องกันภาวะท้องเทียม

       การป้องกันภาวะท้องเทียมที่ง่ายที่สุด คือ การทำหมัน ซึ่งทำได้ในกรณีที่เราไม่ต้องการให้น้องหมามีลูกอยู่แล้ว แต่ถ้าน้องหมากำลังอยู่ในช่วงที่เป็นสัดหรือเพิ่งหมดสัดไปได้ไม่นานก็อย่าเพิ่งทำหมันนะคะ เพราะอาจเกิดภาวะท้องเทียมได้ ให้รอทำหมันหลังจากหมดสัดประมาณ 10-12 สัปดาห์ ดูแพ็คเกจทำหมันสุนัข