โคม่า (coma) ภาวะนิทราที่น้องหมาก็เจอได้

โคม่า (coma) ภาวะนิทราที่น้องหมาก็เจอได้

       คำว่า โคม่า (coma) เป็นคำที่เราน่าจะได้ยินกันอยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็นในข่าว ละคร หรือแม้แต่ในชีวิตจริงเพื่ออธิบายอาการป่วยที่รุนแรง แต่แท้จริงแล้วนั้นโคม่ามีความหมายที่เฉพาะมากกว่าที่เราเคยเข้าใจ เพราะเป็นการบอกระดับความรู้สึกตัวของร่างกาย การรับรู้ และการตอบสนอง ซึ่งสามารถพบได้ทั้งกับในคนและน้องหมาเพื่อใช้ประเมินความผิดปกติที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะกับสมอง วันนี้เรามาทำความรู้จักภาวะโคม่า ความหมายที่แท้จริง และสาเหตุที่พบได้ในน้องหมากัน

 ความหมายของโคม่า

       โคม่า เป็นภาวะที่น้องหมาไม่รู้สึกตัวไม่ตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ หรือไม่รู้สึกถึงความเจ็บปวดที่ได้รับ อาจจะมีการตอบสนองก็แค่เพียงปฏิกิริยา reflex เท่านั้น ซึ่งปกติแล้วนั้นเมื่อร่ายกายได้รับการถูกกระตุ้น ไม่ว่าจะเป็นเสียง แสง หรือความเจ็บปวด สัญญาณจะถูกส่งไปยังก้านสมอง จากนั้นก็จะถูกส่งต่อไปยังสมองส่วนหน้า เพื่อประมวลผลและสั่งการไปยังอวัยวะของร่างกายให้ตอบสนอง เช่น ร้อง เห่า กัด ขยับตัว ฯลฯ ดังนั้นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับสมองไม่ว่าจะที่โครงสร้างโดยตรง หรือส่งผลต่อกลไกของระบบการทำงานสมองก็ดี ย่อมส่งผลให้น้องหมาเกิดภาวะโคม่าขึ้นมาได้

สาเหตุของโคม่า

แบ่งออกเป็น 3 สาเหตุหลัก ๆ คือ

• การเกิดแรงดันในสมองสูงขึ้น
•  การเกิดภาวะสมองบวมน้ำ 
• การเคลื่อนตัวที่ผิดปกติของเนื้อสมอง ไม่ว่าอะไรก็ตามทั้งอุบัติเหตุ สารพิษ ความเสียหายของหลอดเลือด หรือโรคภัยไข้เจ็บก็ดี 

       ซึ่งจะทำให้เกิดการกดทับการทำงานของสมอง ส่งผลให้ความรู้สึกตัวและการตอบสนองของร่างกายผิดปกติไป โดยสามารถทราบได้จากการทดสอบการตอบสนองของร่างกาย เช่น การเคาะวัตถุให้เกิดเสียงดัง การใช้ความเจ็บปวดแก่ร่างกาย แล้วดูการตอบสนองของร่างกาย น้องหมาที่เกิดภาวะโคม่าจะไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ แม้แต่การตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่ร่างกายได้รับ

 การดูแลน้องหมาที่เกิดภาวะโคม่า

       แน่นอนว่าเมื่อมีน้องหมาที่อยู่ในภาวะโคม่านั่นคือน้องกำลังป่วย แต่ไม่ได้หมายความว่าใกล้ตายเสียทีเดียว ซึ่งยังมีเปอร์เซนต์ที่น้องอาจจะสามารถฟื้นขึ้นมาได้ แม้จะมีโอกาสที่ไม่มาก

การดูแลน้องหมาที่อยู่ในภาวะโคม่าจึงถือว่ามีความสำคัญมาก เนื่องจากสุนัขไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ จึงจำเป็นต้องให้การดูแลอย่างใกล้ชิด เช่น ต้องช่วยพลิกตัวทุก ๆ 3-4 ชั่วโมง และควรให้นอนในพื้นที่นุ่มเพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับเช่นเดียวกับการดูแลมนุษย์ ดูแลเรื่องการขับถ่าย อย่าให้สกปรกและอับชื้นเพื่อป้องกันปัสสาวะกัดผิวหนัง อาจจำเป็นต้องทำการสวนท่อปัสสาวะหรือบีบฉี่ช่วย และช่วยสวนอุจจาระให้กับน้องหมา

       มาถึงเรื่องของการให้อาหารต้องใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากน้องหมาไม่รู้สึกตัว การใช้อาหารและน้ำควรผ่านทางสายยางหรือให้ทางเส้นเลือดแทน จึงควรอยู่ในความดูแลของสัตวแพทย์จะเป็นการดีที่สุด และไม่ควรที่จะหมั่นเฝ้าติดตามสัญญาณชีพและอุณหภูมิของร่างกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่จะตามมา ซึ่งรวม ๆ แล้วนั้นก็คล้ายกับกับการดูแลผู้ป่วยที่เป็นอัมพาตนั่นเอง

บทสรุป

       ภาวะโคม่า คืออาการที่ร่างกายที่ไม่สามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้ น้องหมาที่อยู่ในภาวะโคม่าจะนอนไม่รู้สึกตัว ไม่ตอบสนองต่อความเจ็บปวด ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ ที่แตกต่างจากอัมพาต ดังนั้นเราไม่ควรใช้คำว่า โคม่า เพียงแค่เพราะน้องหมามีอาการป่วยหนักทั่ว ๆ ไปเพียงเท่านั้น จำเป็นต้องได้รับการการประเมินเสียก่อน ว่าเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นกับสมองและการทำงานของสมองหรือไม่